انواع مخلوط
1- محلول = مخلوط همگن تک فازی است که اجزای تشکیل دهنده آن حلال و حل شونده است.محلول ها شفاف می باشند و مسیر عبور نوردر آن ها فابل دیدن نیست.محلول هاپایدارند و با گذشت زمان ته نشین نمی شوند.توسط کاغذ صافی نیز نمی توان اجزای محلول را از هم جداکرد.اندازه محلول از یک نانومتر کوچک تر است.
2- کلویید = مخلوط ناهمگنی است که حداقل دو فازی می باشدو اجزای آن شامل فازپخش کننده و فازپخش شونده است.کلوییدها ظاهری کدر ومات دارندومسیرعبورنوردرآن قابل دیدن است.اندازه ذره های کلوییدازیک تا 100 نانومتراست.مثل کف صابون-مه-شیر-دود-رنگ ومایونز
3- سوسپانسیون = مخلوط ناهمگن جامددرمایع که حداقل دو فاز دارد.اندازه ذره های آن بزرگ تر از 100نانومتر است مانند:شربت معده ،خاکشیر ،آب گل آلود
ویژگی های کلویید
1- اثرتیندال=پخش نوربه وسیله ذره های کلوییدی را گویند.ذره های کلویید به اندازه کافی درشت هستندکه بتوانندنورمریی را پخش کنند.
2- حرکت براونی=ذره ای کلویید پیوسته در جنب و جوش هستند.ذره های کلویید هنگامی که به هم می رسند،در برخورد با یکدیگر تغییر جهت می دهند.به این حرکت دایمی و نامنظم ذره های کلوییدی حرکت براونی گویند.
3= ذره های کلوییدی بارالکتریکی دارند=ذره های کلوییدی در سطح خوددارای نوعی بار هستندزیرا کلوییدهاذره های بارداررادرسطح خودجذب
می کنند.این بارمی تواندمثبت یا منفی باشد.بارذره ها همنام است.پایداری کلوییدها(ته نشین شدن فاز پخش شونده )را به این بار نسبت می دهند.
دراطراف ذره های کلوییدی دولایه باروجودداردکه اگرلایه درونی بارمثبت داشته باشد لایه بیرونی بارمنفی دارد
اندازه ذره های کلوییدی متفاوت است پس مقدار بار هر ذره با ذره های دیگر متفاوت است
انواع کلویید
کلوییدهارابرحسب حالت فیزیکی دوفازتشکیل دهنده آن ها(پخش کننده وپخش شونده)دسته بندی می کنند
نمونه |
نام |
فاز پخش کننده |
فاز پخش شونده |
کف صابون سنگ پا -یونالیت |
کف کف جامد |
مایع جامد |
گاز |
مه شیر،کره،مایونز ژله،ژل موی سر |
آیروسول مایع امولسیون ژل |
گاز مایع جامد |
مایع |
دود،غبار رنگ های روغنی سنگ های گران بها مثل لعل،فیروزه |
آیروسول جامد سول سول جامد |
گاز مایع جامد |
جامد |
توجه:
کلویید گاز در گاز وجود ندارد چون گاز ها به هر نسبتی در یک دیگر حل می شوند
با افزودن الکترولیت به یک کلویید ،ذره های کلویید ته نشین می شوند که به این پدیده لخته شدن می گویند
مقایسه کلویید،محلول و سوسپانسیون
1-اندازه ذرات : سوسپانسیون بزرگ تر از کلویید و کلویید بزرگ تر از محلول
2- عبور از کاغذ صافی: ذره های محلول و کلویید به اندازه ای کوچک هستند که بتوانند از صافی عبور کنند ولی ذره های سوسپانسیون به دلیل بزرگ تر بودن از صافی عبور نمی کنند
3- همگن یا ناهمگن بودن: محلول ها تک فازی هستند پس همگن می باشند اما کلویید و سوسپانسیون چون حداقل دو فاز دارند ناهمگن هستند
4- ته نشینی ذرات: ذره های کلویید و محلول با گذشت زمان ته نشین نمی شوندو پایدار هستند اما سوسپانسیون با گذشت زمان ته نشین می شوند
5- شکل ظاهری: محلول ها ظاهری شفاف دارند اما کلوییدها و سوسپانسیون ها ظاهری کدر و مات دارند
6- پخش نور:ذره های سازنده کلویید و سوسپانسیون به اندازه ای درشت هستندکه بتوانند نوراپخش کنندامامحلول به دلیل کوچک بودن ذره ها نوراپخش نمی کنند
نمونه |
اندازه ذره |
ذره های سازنده |
تعدادفازها |
اجزا |
مخلوط |
آب نمک |
کمتر از یک نانومتر |
یون ها یا مولکول ها |
1 |
حلال و حل شونده |
محلول |
شیر |
بین یک تا100 نانومتر |
مولکولهای بزرگ یا توده های مولکولی |
2وبیشتر |
فاز پخش کننده و پخش شونده |
کلویید |
خاکشیر |
بزرگ تر از 100 نانومتر |
توده های مولکولی بزرگ یا ذره های بسیار کوچک ماده |
2وبیش تر |
فاز پخش کننده و پخش شونده |
سوسپانسیون |