مخلوط ها

مخلوط ها درزندگی ما نقش ویژه ای را بر عهده دارند. بسیاری از خوراکی ها یی که می خوریم مانند

شیر، سالاد و غذاهای مختلف به حالت مخلوط هستند. اصولا زنده ماندن آدمی بستگی به وجود مخلوط

دارد.

دریک مخلوط ، هر ماده خاصیت های خود را حفظ می کند . در محیط اطراف ما مخلوط های فراوانی

وجود دارند به طوری که می توان گفت بیش تر مواد اطراف ما به حالت مخطوط هستند جداکردن اجزای

یک مخلوط از هم ، گاهی خیلی آسان است مثلا جداکردن مواد تشکیل دهنده آجیل از یکدیگر کار بسیار

آسانی است.اما گاهی جدا کردن اجزای مخلوط مشکل تر است، مثلا اگر شکر و نمک را با هم مخلوط

کنیم گرچه خواص هریک از مواد عوض نمی شوند اما جدا کردن آن ها از هم بسیار مشکل خواهد بود.

مخلوط از دویا چند ماده ی مختلف تشکیل شده آمیخته شده که با هم آمیخته شده اند و خواص خود را

حفظ کرده اند.

کلاس مجازی علوم تجربی(اولین کلاس آنلاین علوم تجربی)

بیش تر مواد در طبیعت به صورت مخلوط هستند. چون خالص ترین مواد نیز همواره مقادیر بسیار ناچیزی

از برخی مواد دیگر را به همراه دارند که به این مواد همراه، ناخالصی می گویند.

خون ، شیر، خاک ، هوا ، مه ، نفت خام ، شیشه ، زغال سنگ ، مرکب (جوهر) ، سرکه ، فولاد، چدن،

برنج ، آب رودخانه ، آب گل آلود ، موزاییک ، چوب ، نوشابه ، کاغذ ، شربت ، دود ، آب لوله کشی ، طلای

زینتی، آب هویج .و... مواردی از مخلوط ها می باشند.

خون مواد غذایی و اکسیژن را با خود به سلول حمل می کند و مواد زاید را از سلول ها دفع می نماید،

نفت خام مخلوطی لز هیدروکربن ها است ، شیشه مخلوطی از ماسه ، آهک و کربنات سدیم است ،

مه مخلوط ذرات ریز آب در هوا است ، هوا مخلوطی از گازهای اکسیژن ، نیتروژن ، کربن دی اکسید،

بخار آب . و... می باشد.

انواع مخلوط ها:

مخلوط ها دو نوع هستند: ۱- مخلوط های معلق (نا همگن)

۲- مخلوط های یکنواخت (محلول یا همگن )

۱-مخلوط های معلق ( ناهمگن):به مخلوطی می گویندکه اجزای سازنده ی آن به طور یک نواخت در همه جا پخش نشده اند و در بیش تر موارد نیز می توان همه یا شماری از اجزای مخلوط را به آسانی تشخیص داد. پس دو ویژگی مخلوط های معلق

عبارت اند از : الف) قابل تشخیص بودن اجزا      ب)پخش غیر یکنواخت هر جز

مخلوط معلق ( ناهمگن )ُ نوعی از مخلوط مواد است که در آن ماده ای بدون آن که درماده ی دیگر حل شده باشددرآن معلق است در مخلوط های مایع در مایع با گذشت زمان ُ یکی از مایعات رونشین می شود ( مانند مخلوط معلق روغن و آب ) ودرمخلوط های جامد در مایع ُ ماده ی جامدته نشین می شود.( مانند مخلوط معلق نشاسته در آب )

مخلوط های معلق( ناهمگن ) دارای انواعی هستند:

۱- مخلوط معلق جامد در مایع مانند نشاسته درآب ُ گچ در آب ُ آهک در آب ُ آب گل آلود

۲- مخلوط معلق مایع در مایع مانند روغن در آب ُ مخلوط روغن زیتون و آب ُ مخلوط نفت و آب ُ مخلوط چربی در شیر.

۳- مخلوط معلق جامد در گاز مانند دود در هوا و یا گردو غبار در هوا.

مخلوط های معلق جامد در مایع و جامد در گاز پس از مدتی ته نشین می گردند. در صورتی که مخلوط های معلق مایع در مایع رونشین می شوند.( مانند خامه که چربی شیر است .)

۴- مخلوط معلق جامد در جامد مانند مخلوط شکر و نمک ُ ماسه و شن ُ براده آهن در نمک ُ قند و شکر

۲- مخلوط های یک نواخت ( محلول یا همگن ) : نوعی دیگر از مخلوط هستند که در آن ها اجزای سازنده به طوز یکنواخت درهمه جا پخش شده اند و نمی توان اجزای محلول را به آسانی از یک دیگر تشخیص داد. به مخلوط های همگن ُ محلول هم می گویند. محلول مانند هر مخلوط دیگری حداقل از دو جز تشکیل می شود. حلال و حل شونده. حلال است که حل شونده را در خود حل می کند.

هر محلولیُ مخلوط است ولی هر مخلوطی محلول نیست.پس محلول نوع خاصی از مخلوط است که ته نشین یا رونشین نمی شود و ماده حل شده به طوریکنواخت در حلال پراکنده شده و به همراه حلال از صافی عبور می کندُ محلول ها زلال و شفاف اند و نور را به خوبی عبور می دهندو مسیر عبورنوردرآن مشخص نیست و با مشاهده کردن به مخلوط بودن آن نمی توان پی برد.

انواع محلول ها عبارت اند از:

الف) محلول جامد در جامد: محلول های جامد در جامد را آلیاژ می نامند. فولاد از مهمترین انواع آلیاژ هااست که مخلوط آهن و کربن می باشد. از محلول های جامد در جامد ُ طلای زینتی ( طلا ُ نقره ُ مس ) ُ چدن ُ برنج و ... را می توان نام برد. چدن نیز آلیاژی از آهن و کربن است. اما در صد کربن آن از فولاد بیشتر است و سیم لحیم ُ آلیاژی است که ۵۰ درصد آن قلع و ۵۰ درصد آن سرب می باشد.

ب) محلول جامد در مایع:برای محلول جامد در مایع مثال ها فراوان است . نمک در آبُ شکردرآب ُ قیردرنفت ُ ماده حلال در محلول های جامد در مایع ُ حتما آب نیست ُ مانند قیردرنفت.

ج) محلول مایع در مایع: محلول الکل و آب ( الکل طبی ُ الکل صنعتی ) ُ سرکه ( محلولی از اسید استیک در آب ) ُ گلاب ُ از انواع محلول های مایع در مایع می باشند

د) محلول گاز در مایع:نوشابه ُ یک محلول گاز در مایع است. علت گاز دار بودن و مزه تندو تیز نوشابه این است که در نوشابه ُ مقداری گاز کربن دی اکسید حل شده است.اکسیژن در آب حل می شود و جانداران آب زی از اکسیژن محلول درآب برای تنفس استفاده می کنند.

ه)محلول گاز در گاز:هوا ُ محلولی است که حلال آن نیتروژن و ماده حل شونده آن اکسبژن است.گاز شهری ُ محلولی از متان و چند گاز سوختنی دیگراست و هم چنین گازی که در کپسول های غواصان وجود دارد محلولی از گازهای هلیوم و اکسیژن است.

سوسپانسیون ، مخلوطی شامل ذرات ریز به علاوه ی یک مایع یا یک گاز می باشد. سوسپانسیون ها عمدتاً برحسب اندازه ی ذرات موجود در مخلوط با کلوئیدها و محلول ها تفاوت دارند. ذرات موجود در یک سوسپانسیون اغلب آن قدر بزرگ هستند که برای دیدن آن ها نیازی به بزرگنمایی نمی باشد. و در بسیاری از نمونه های سوسپانسیون ذرات در نهایت در ته ظرف ته نشین می شوند.

در یک کلوئید ذرات دارای سایز میکروسکوپی هستند و معمولاً ته نشین نمی شوند. کوچکترین ذرات ، ذرات موجود در محلول ها هستند که اندازه ی آن ها در حد مولکول ها و اتم ها می باشند.

برخی از داروها ، رنگ ها و دیگر محصولات به صورت یک سوسپانسیون تهیه می شوند. آب گل آلود یک سوسپانسیون طبیعی است .

چند نوع مخلوط باذکر مثال:

 1- مخلوط جامد در جامد مانند: نخود و کشمش

 2- مخلوط جامد در مایع مانند: شکر در آب

 3- مخلوط جامد در گاز مانند: خاک در هوا(گرد و غبار)

 4- مخلوط مایع در مایع مانند: آب در شیر

 5- مخلوط مایع در گاز مانند: نوشابه های گازدار

 6- مخلوط گاز در گاز مانند: هوا(هوا مخلوطی از گازهای مختلف است)

آشنایی با چند آلیاژ (مخلوط همگن جامد در جامد)

 

نام آلیاژ	اجزای مخلوط	ویژگی مهم
برنج Brass	مس %70، روی %30	سخت تر از مس خالص
برنز Bronze	مس %90، قلع %10	سخت تر از مس خالص
دُرالامین duralumin	آلومنیوم %96، مس %4	سخت تر از آلومنیم خالص
فلز لحیم Solder	قلع %50، سرب %50	نقطه ی ذوب پایین(203)
استیل نرم Mildsteel	آهن %7/99، کربن %3/0	مقاوم تر و سخت تر از آهن خالص
فولادزنگ نزن Stainless steel	آهن%70،کرم%20،نیکل%10	سخت تر از آهن خالص ، بدون زنگ زدگی
استیل منگنز Manganesesteel	آهن%86،منگنز%13،کربن%1	خیلی سخت
آهن خالص	آهن %97، کربن%3	سخت امّا شکننده

 کلاس مجازی آنلاین علوم تجربی